Môi trường bên trong nhà yến luôn có độ ẩm cao trên 70% nên việc ván làm tổ cho chim yến bị mốc là điều rất thường hay gặp và cũng làm cho các chủ nhà yến đâu đầu tìm hướng giải quyết.

Hôm nay Lộc Bụt xin chia sẻ đến anh chị cách diệt nấm mốc nhà yến hiệu quả và an toàn.

Thanh làm tổ nhà yến bị mốc

Cách xử lý triệt để nấm và loại trừ các nguyên nhân làm ván nhà yến bị hồi ẩm.

Đối với các nhà yến mới thì nên dùng ván trong nhà yến đã được sấy khô hay phơi nắng cho đạt độ ẩm dưới 10%, khi đưa ra khỏi lò sấy, trở lại trong điều kiện bình thường ván sẽ hồi ẩm và có độ ẩm < 12%.

Với độ ẩm này, ván chim làm tổ sẽ không bị nấm mốc xâm hai nhưng khi ván bị hồi ẩm trên 25% là ván sẽ bị nấm mốc xâm hại.

Để diệt trừ nấm mốc trên ván thì ta phải loại bỏ các nguyên nhân làm ván bị hồi ẩm.

1. Những nguyên nhân làm cho ván nhà yến bị hồi ẩm là: 

• Trần nhà yến còn ẩm hoặc sàn nhà yến chống thấm không tốt, nước ngấm qua sàn thấm vào ván.
• Ván bị ướt nước do nước mưa tạt thấm tường, nước phun sương tạo ẩm, thiết bị cấp và thoát nước trong nhà yến bị hư làm nước tràn trên sàn.
• Mưa liên tục nhiều ngày , độ ẩm không khí bên ngoài cao có thể lên đến 99-100% tác động đẩy độ ẩm trong nhà yến lên cao đến bảo hòa, trần và tường tươm nước.
• Nhiệt độ tăng cao các máy phun sương tạo ẩm hoạt động để kéo giảm nhiệt xuống. 
• Không khí trong nhà yến luân chuyển không tốt, hơi nóng ẩm không thoát ra được bị giử lại trong nhà yến gây ra hiện tượng “nhiệt độ cao ẩm độ cao ”, không phát hiện ván sẽ bị hồi ẩm trên 25% .

2. Các cách xử lý diệt trừ nấm mốc trên ván chim làm tổ.

Có hai cách diệt trừ nấm mốc trong nhà yến, tùy theo mức độ nấm mốc xâm hại và điều kiện tại chổ chọn cách xử lý.

Cách 1: Dùng nhiệt để loại trừ nấm mốc: 
 

• Dùng nhiệt đốt chết các bào tử và các khuẩn ty nấm mốc làm nước ngậm trong ván thoát ra để độ ẩm trong ván trở lại dưới 12%.
• Trường hợp nhà yến có nhiều tấm ván bị nấm mốc xâm hạiđã chuyển sang màu vàng, màu đen gây mùi mốc ẩm nặng trong nhà yến, ván bị hồi ẩm cao, chim đã bỏ đi…nên tháo gỡ ván đem đi sấy lại để nấm mốc chết và làm cho nước bay hơi thoát ra .
• Thời gian sấy khoảng 7-12 ngày cho độ ẩm trong ván đạt <12%.
• Trước khi đóng ván trở lại nên làm sạch quét bỏ các chổ bị nấm trên ván.Trường hợp chỉ một vài tấm ván bị nấm mốc ít, dùng máy sấy gổ hay máy sấy tóc 1000 w đốt nóng bề mặt ván để đốt chết các bào tử, khuẩn ty của nấm mốc.
• Dùng đèn khò bằng gaz đốt nên cẩn thận vì dể làm ván bị cháy, chim yến sẽ không ở và không làm tổ trên những chổ này. 
• Giải quyết cách này là phải làm vài lần, mỗi lần cách nhau 1-2 ngày để nước trong ván thoát bay hơi độ ẩm trở lại bình thường 12-15%nếu không nấm mốc sẽ tái lại ngay trong vài ngày sau khi xử lý.

Cách 2: Dùng những vật tư diệt nấm mốc

Hiện có nhiều vật tư diệt nấm mốc như các chất acid nhẹ, nước muối, Sulfat đồng, Tanali và Gluco Tanali. Trong môi trường thiếu ánh sáng và độ ẩm cao của nhà yến, các loại acid nhẹ, nước muối hay Sulfat đồng dùng để diệt nấm mốc hiệu quả rất hạn chế gần như không có kết quả.

Hiện nay có hai hoạt chất là Tanali và Gluco Tanaliđang được sử dụng để diệt trừ nấm mốc trong nhà yến.

• Tanali có xuất xứ Malaysia là dấm gổ được các nhà cung cấp tại Việt Nam hướng dẩn cách sử dụng là dùng 1 lít Tanali pha với 1-2 lít nước sạch.
• Dùng vải thấm dung dịch Tanali đã pha với nước, vắt hơi ráo rồi lau những chổ bị nấm mốc trên ván.
• Lau vài chổ là nên rửa vải lại với nước sạch cho các bào tử và khuẩn ty của nấm mốc dính trong vải, xả với nước sạch vài lần rồi vắt khô,thấm lại dung dịch Tanali lau tiếp cho hết những chổ bị nấm mốc xâm hại. 
• Gluco Tanali của Việt Nam là tổng hợp của nhiều chất có khả năng diệt nấm mốc trong nhà yến. Gluco Tanali có mùi không làm chim yến bị sốc.Nhà cung cấp hướng dẩn cách sử dụng là 1 lít pha với 10-12 lít nước phun trực tiếp lên vùng bị nấm mốc xâm hại, nấm sẽ bị chết. Sau 7-10 ngày nên kiểm tra và phun tiếp ở những chổ bị sót còn nấm mốc chưa diệt, không phun ở những chổ đã phun rồi. 
• Có thể dùng vải thấm dung dịch Gluco Tanali để lau lên ván chổ bị nấm như cách dùng Tanali. 
• Hoạt chất của Gluco Tanali diệt nấm mốc thường lưu trên ván khoảng 2 tháng nên nấm mốc không thể tái xâm hạinên nước ngậm trong ván có thể để tự bay hơi thoát đi trong điều kiện bình thường của nhà yến. 
• Để hổ trợ diệt nấm mốc xâm hại có hiệu quả nên dùng quạt và thắp sáng đèn giúp nước ngậm trong ván thoát nhanh, đây là cách mà các nhà yến ở Malaysia và Indonesia dùng khi diệt nấm mốc.

Ngoài ra còn có nhiều cách khác để diệt nấm ván làm tổ nhà yến như:

• Chà sạch phần mốc bằng bàn chải, sau đó sử dụng Tanali để lau đều lên bề mặt gỗ rồi hong khô (tạm thời ngưng phần tạo ẩm một thời gian).
• Nếu nặng hơn như mốc xanh, phải tháo tấm gỗ đem bào sạch rồi nhúng vào dung dịch nước ngâm tổ yến kết hợp muối hột nguyên chất rồi phơi khô.
• Nếu hiện tượng mốc quá nghiêm trọng phải thay gỗ luân phiên theo từng đợt sinh sản của chim.
• Cách tự nhiên và dễ sử dụng nhất là dùng khò tiêu diệt nấm, phun muối hoặc dấm ăn để loại bỏ nấm mốc.